Sołectwo Babica
Informacje ogólne
Babica: wieś, województwo podkarpackie, powiat strzyżowski, gmina Czudec
Powierzchnia: 869 ha
Liczba mieszkańców: 1260 (stan na 31.03.2023 r.)
Położenie: Babica zajmuje północno-wschodnią część gminy Czudec. Położona jest malowniczo na zboczach wzniesień, w dolinie rzeki Wisłok – na obydwu jej brzegach. Podzielona jest na 6 przysiółków: Babica Kolonia, Babica Góra, Grochowicza, Dział, Brzeziny oraz Babica Dół.
Instytucje, organizacje i stowarzyszenia
Zespół Szkół Babicy
W skład Zespołu Szkół w Babicy wchodzi Szkoła Podstawowa oraz Publiczne Przedszkole. Szkoła Podstawowa istnieje tu od 1848 roku. Jednym z jej fundatorów był Józef Pinieński przekazując działkę i drewno, które posłużyło do budowy placówki. Od 1961 naukę przeniesiono do nowego budynku, który powstał w ramach programu oświatowego realizowanego w czasie jubileuszu Tysiąclecia Państwa Polskiego (1966) finansowanego ze środków pochodzących z budżetu państwa oraz funduszy społecznych. Od 15.10.2003 r. Szkoła Podstawowa w Babicy nosi imię papieża Jana Pawła II.
Parafia
Budowa Kościoła Parafialnego pw. Dobrego Pasterza w Babicy była jednym z najistotniejszych wydarzeń w historii tej miejscowości. Rozpoczęła się w 1971 r., a zaledwie dwa lata później w świątyni została odprawiona pierwsza msza św. przez ówczesnego metropolitę krakowskiego Karola Wojtyłę - późniejszego papieża Jana Pawła II. Wydarzenie to upamiętniono poprzez umieszczenie tablicy w przedsionku kościoła.
Dom Pomocy Społecznej w Babicy
Dom Pomocy Społecznej w Babicy z Filią w Pstrągowej Woli jest jednostką powiatu strzyżowskiego. Został utworzony w 1994 roku w zespole dworsko-parkowym stanowiącym przed wojną własność rodziny Jarochowskich. DPS przeznaczony jest dla mężczyzn przewlekle psychicznie chorych.
Ochotnicza Straż Pożarna
OSP Babica to najmłodsza ochotnicza straż na terenie gminy - funkcjonuje zaledwie od kilku lat. Jednostka dynamicznie się rozwija gromadząc w swoich szeregach coraz liczniejsze zastępy młodzieży. Skuteczne zabiega też o doposażanie jednostki w sprzęt ratowniczy. Aktualnie trwają prace związane z opracowaniem projektu nowej strażnicy dla OSP.
Historia miejscowości
Nazwa „Babica” pochodzi prawdopodobnie od wzniesienia „Babia Góra”, jednak pierwotnie nazywana była „Prochną”. Nazwa ta wywodziła się od rodziny Procheńskich - dziedziców tej miejscowości. Podobnie jak w przypadku Zaborowa, pierwsza wzmianka o Babicy pojawia się w dokumencie z 1279 r., w którym legat papieski potwierdza opatowi klasztoru cystersów w Koprzywnicy prawo do pobierania dziesięciny z dóbr wśród których jest właśnie Prochna. Kolejnymi właścicielami Babicy byli: Pinińscy, Roman Sołtyk, Konstanty Gwalbert Pawlikowski (krewny Marii Pawlikowskiej- Jasnorzewskiej) oraz rodzina Jarachowskich. Po wojnie majątek dworski rodziny Jarachowskich został upaństwowiony i utworzono tam Liceum Gospodarstwa Wiejskiego, a w późniejszym czasie – internat dla zasadniczej Szkoły Zawodowej „Instal Czudec”. Aktualnie ten zespół dworski jest własnością powiatu. Utworzono tam Dom Pomocy Społecznej.
Warto zobaczyć
Zespół dworsko-parkowy
Zespół dworsko-parkowy w Babicy jest najbardziej okazałym obiektem zabytkowym w miejscowości Babica. Wspomniana wyżej posiadłość była własnością rodziny Jarochowskich. Na jej terenie znajdują się fragmenty umocnień ziemno-wodnych z XVII w. a także park krajobrazowy z przełomu XVIII i XIX w. z niewielkim stawem i figurą Matki Bożej usytuowaną na wysepce pośrodku tego stawu. Na terenie parku znajduje się również kilka drzew będących pomnikami przyrody. Do dworu, który aktualnie pełni funkcję Domu Pomocy Społecznej, dojedziemy drogą prowadzącą nad wiaduktem kolejowym z XIX w.
Kapliczki i pomniki
Nieodzownym elementem krajobrazu miejscowości Babica są liczne kapliczki będące wyrazem kultu religijnego oraz pomniki upamiętniające historyczne dzieje. Stanowią one ciekawą atrakcję dla miłośników historii i kultury. Jednym z nich jest pomnik wybudowany w kształcie Krzyża Maltańskiego upamiętniający tragiczne wydarzenia niemieckich mordów z 1943 r. Wzniesiono go w 1961 r. w miejscu, gdzie ekshumowano szczątki zamordowanych. Kolejny pomnik (wybudowany dla uczczenia 500. rocznicy bitwy pod Gunwaldem) znajduje się przy drodze krajowej prowadzącej do Rzeszowa.
Przejeżdżając przez miejscowość Babica uwagę zwracają usytuowane przy drodze głównej liczne kapliczki. Wśród nich wymieć można m.in.: jedną z najstarszych – kapliczkę słupową z 1862 r., kolejną - przy skrzyżowaniu drogi krajowej z drogą prowadzącą na Lubenię - upamiętniającą śmierć 13 osób, które utonęły w rzece Wisłok (w 1913 r.). Zainteresowanie przejezdnych budzi również stojąca na wysokim cokole (kolumnie) figura św. Józefa – znajdująca w niedalekiej odległości od zespołu dworskiego.
Osoby preferujące aktywny wypoczynek mogą skorzystać z oferty lokalnych firm organizujących spływy kajakowe z możliwością wypożyczenia sprzętu kajakarskiego. W Babicy znajduje się również niewielka, prywatna przystań kajakowa, od której można rozpocząć spływ w kierunku Rzeszowa. Wyprawa kajakowa rzeką Wisłok pozwala z biska podziwiać uroki natury i miejscowości Babica (która po wojnie uchodziła za miejscowość wypoczynkową).
Bibliografia:
- A. Oliwińska-Wacko i R. Wacko „Dzieje Czudca’’,
- A. Oliwińska-Wacko i R. Wacko Gmina Czudec - Przewodnik